Kuzgun (The Raven), Edgar Allan Poe

KUZGUN
Yem olmamak için azgın fırtınaya, sığınmıştım bir ardıcın kovuğuna;


Sabırsızlıkla beklerken sabahı, ilişti gözlerime sıcak bir odanın

aydınlığı.

Gözlerimi diktim camlara, baktım içeride genç bir adam tek başına

oturmakta;

Ölümün gölgesi düşmüş gözlerine, başı önde derin derin düşünmekte


Kendi çilem yetmezmiş gibi bana, uçtum yüzü kederle güzelleşen bu

adama

Mezer taşını andıran bir koltukta oturan o yıkılmış adama.






Kasvetli bir gece yarısı, düşünürken zayıf, tasalı


Yabansı, tuhaf sesi üzerine eski, unutulmuş bilgilerin,


Uykunun eşiğinde düşerken başım öne, aniden bir tıkırtı geldi içeriye


Sanki biri usulca vurdu, vurdu kapısına odamın


"Bir ziyaretçi olmalı," diye mırıldandım, "bir ziyaretçi çalıyor kapısını


odamın


Yalnızca bu, başka bir şey değil."






Korkunca kanatlarımın sesinden, ürküttüm onu istemeden,


Başladı kendi kendine konuşmaya, belki de ihtiyacı vardı bir arkadaşa


Nasıl bir acıydı onu böyle içine döndüren, gözleri açıkken kabuslar


gördüren,


Keşke konuşacak kadar gelişmiş olsaydı dilim, bu düşküne hemen yardım


ederdim


O ise unuttu bile beni, unuttu odasının önündeki gölgemi.


Anlamsızca mırıldanıyor dudakları, yitik bir bakışı gizliyor


gözkapakları.










Ah, çok iyi anımsıyorun, solgun bir aralıktı


Ölen her kor bırakıyordu hayaletini döşemeye ayrı ayrı


Nasıl diledim nasıl, bir sabah olsa; -ödünç almak için aradım kitaplarımda


Acının ara verdiği anı boşuna -yitirdiğim Lenore'un verdiği acı-


O eşsiz, ay yüzlü masum kız, meleklerce konmuştu Lenore adı,


Sonsuzluğa karışan o yitik adı






Fısıldayınca böyle sevgilisinin adını, yaşayacak sanıyor yeniden o


tutkulu anları

Buruk bir sanrı salınıyor tüllerle, salınıyor tüllere bürünmüş bir

genç kız görünümünde

Salınıyor ışığın aydınlatmaya yetmediği bu alacakaranlık adamın


yüreğinde,


Bitmek tükenmek bilmeyen o uğursuz kış gecesinde,


Titrek bacaklarının üzerinde doğrularak, dinlemeye çalışıyor o tuhaf


hayali


En renkli düşlerin bile özlemini dindiremeyeceği o narin hayali






İpeksi mor perdelerin üzgün, kararsız sesi


Ürküttü beni, o güne kadar hissetmediğim bir dehşetti kaplayan içimi


Hızla çarparken yüreğim, sürekli yineledim


"Bir ziyaretçi," dedim, "içeri girmeyi diliyor kapısında odamın


Geç kalmış bir ziyaretçi, girmeyi diliyor kapısında odamın


Hepsi bu, başka bir şey değil"






Dikkatsiz bir kıpırdanış, fark ettirdi beni, fark ettirdi kara


gölgemi.


Yine de anlamış değil, benim yalnızca bir kuş olduğumu;


Ona yardım etmek için güvenli yuvamı bırakıp penceresine konduğumu.


O kendi cinnetini büyüterek içinde, savuruyor belleğini karanlık


rüzgarların önüne;


Gizli bir zevk de alıyor bundan, damarlarında dolaşan o katıksız

acıdan.

İşitiyorum korkusunu duvarların ardından, görüyorum sararmış yüzünü


pencerenin kenarından.






Ruhuma güç geldi aniden, artık ikircime düşmeden


"Bayım," dedim, "ya da bayan, diliyorum sizden affımı


Ancak şudur olan, uyukluyordum, çalındı kapım,


Çalındı belli belirsiz, kapımı tıkırdatan sizdiniz;


Öyle ki emin olamadım duyduğuma bir tıkırtı" - İşte açtım ardına dek kapımı;


- Yalnızca karanlık, başka bir şey değil






Yanlış yerde arıyor beni, bir insan sanıyor bu solgun sisler içinde


bekleyeni.


Çok genç sayılmasa da tanıyamamış daha insanoğlunu;


Umut diye onlara sesleniyor hala, hiç anlayamamış yaşamı bu zavallı


budala.


KAhrediyorum dilsizliğime, seslenmek isterdim bu talihsiz şaire;


Boşuna dikme gözlerini gecenin sisine, o genç kızın hayalini artık


bekleme,


O çoktan karıştı toprağın tenine, çoktan alıştı sessizliğin sesine.






Karanlığın derinliklerini gözledim, uzun süre orada korkuyla merakla bekledim


Şüpheyle düşledim hiçbir ölümlünün düşünmeye cesaret edemeyeceği düşler;


Ama sürekliydi sessizlik ve hiçbir yanıt vermedi


Söylenen tek sözcük, fısıldanan bu addı, "Lenore?"


Fısıldadım, yankı bana fısıldadı yeniden, "Lenore!"


Yalnızca bu, başka bir şey değil.






Odama döndüğümde, bütün ruhum yanıyordu bedenimde.


Yeniden duydum daha güçlü bir tıkırtı,


"Eminim," dedim, "eminim, bu bir şey penceremin kafesindeki;


Bakmalı ne ise oradaki, çözmeli bu sırrı;


Yalnızca rüzgar, başka bir şey değil!






Kepengi açınca, gördüm kanat çırpan telaşla,


Geçmişin kutsal günlerinden gelen heybetli bir kuzgun,


Aldırmadan hiç bana, durup dinlemeden bir dakika,


Bir lord ya da lady edasıyla, tündei odamın kapısına,


Tünedi Pallas büstüne, duran kapımın hemen üstünde;


Tünedi ve oturdu, hepsi bu.






Bu abanoz siyahı kuş takındığı sert, kara ifadeyle,


Döndürdü karamsarlığımı bir gülümsemeye.


Dedim: "Kesinlikle korkak değilsin, kırık olmasına rağmen sorgucun,


Gecenin kıyısından gelen, ölüye benzeyen antik kuzgun,


Söyle nedir gecenin ölüler kıyısındaki adın!"


Dedi: "Hiçbir zaman!"






Şaşırdım bu tuhaf kuşun konuşmasına, böyle açıkça,


Çok kısa ve ilgisiz olmasına rağmen yanıtı;


Katılmadan edemeyiz bu fikre kutsanmamıştır hiç kimse


oda kapısının üstünde bir kuş görmekle;


Kuş ya da canavar tüneyen kapısının üstündeki büste,


anılan "Hiçbir zaman" gibi bir isimle.






Ama kuzgun tek başına oturarak sakin büstün üzerine;


Yalnızca bir sözcük söyledi, o sözcük taşıyordu sanki ruhundan;


Ne tek bir tüyünü kıpırdattı, ne de başka bir şey çıktı ağzından.


Ta ki ben zoraki mırıldanana kadar, "Daha önce diğer arkadaşları uçup gitti;


Yarın o da terk edecek beni, tıpkı uçup giden umutlarım gibi,


Ama kuş dedi: "Hiçbir zaman!"






Ürktüm sessizliği bozan bu yerinde yanıttan,


"Kuşkusuz," dedim, "bildiği bu birkaç sözcüğü,


Öğrenmiş, insafsız belaların kovaldığı mutsuz bir sahipten;


Şarkıları tek nakarat oluncaya kadar kovalanan o mutsuz kişiden.


Öğrenmiş, umudun ağıdı olan şu kederli nakaratı:


"Hiç-hiçbir zaman!"






Ama kuzgun hala döndürüyordu hayalimi gülümsemeye;

Oturdum kuşun, büstün, kapının önündeki koltuğun üstüne;

Gömüldükçe kadife yastığın içine, gömüldüm hayalden hayale,

Düşündüm geçmişten gelen bu uğursuz kuşu;

Geçmişten gelen bu zalim, tuhaf, korkunç, sıkıcı, uğursuz kuşu.

O tekrarladı ilençli sesiyle, "Hiçbir zaman!"






Oturup, tahmine koyuldum tek hece söylemeden kuşa,


Ateşli gözleri kalbimi dağlayan kuşa;


Tahminimi sürdürdüm yaslayarak başımı;


Lambadan süzülen ışığın aydınlattığı yastığın kadife kumaşına,


Lambanın aydınlattığı menekşe moru kadife şekilleniyordu ışıkla;


O hiç yaslanamayacak, ah! Hiçbir zaman, bir daha!






Sanki hava ağırlaştı gizli bir buhurun kokusuyla; sallandı yer,

Ayaksız meleklerin adımlarıyla, ayak sesleri dönüştü tüy kaplı zeminde


çıngırak seslerine.

"Zavallı," diye bağırdım kendime, "Tanrın gönderdi bu iksiri sana


melekleriyle,


Unutasın diye bir an Lenore'un anılarını.


İç, kana kana iç bu ilacı, unut artık şu yitik Lenore'un aşkını!"


Kuzgun dedi: "Hiçbir zaman!"






"Peygamber!" dedim, "ilençli varlık! -kuş ya da şeytan, yine peygamber!-


Bir kışkırtıcı mıydı seni gönderen, ya da fırtına mı bu kıyıya getiren,


Yine de çok cesursun bu ıssız, büyülenmiş yerde-


Korkunun terk etmediği bu evde -yalvarırım bana doğruyu söyle-


Var mı? Var mı umar Tur-i Sina'da? -söyle- yalvarırım söyle!"


Kuzgun dedi: "Hiçbir zaman!"






"Peygamber!" dedim, "ilençli varlık! -kuş ya da şeytan, yine peygamber!-


Üzerimizde uzanan cennet adına, ikimizin inandığı tanrı adına;


Söyle bu hüzün yüklü ruha, o uzak cennette,


Sarılabilecek miyim, meleklerin Lenore diye adlandırdığı o kutsal kıza?


Sarılabilecek miyim meleklerin Lenore diye andığı o eşsiz, ay yüzlü kıza?


Kuzgun dedi: "Hiç - hiçbir zaman!"






"Bu sözcük ayrılığımıza işaret olsun kuş ya da iblis!" diye bağırdım.


"Geri dön fırtınana, dön gecenin ölüler kıyısındaki diyarına!


Tek bir kara tüyünü bile bırakma, işareti olarak ruhunun söylediği o yalanın!


Yalnızlığımı bozma! Kapımın üstündeki büstü terk et!


Gaganı çıkar yüreğimden, bedenini kapıdan al git!"


Kuzgun dedi: "Hiçbir zaman!"






Kuzgun bir an olsun ayrılmadı, oturdukça oturdu,


Oturdukça oturdu oda kapımın hemen üstündeki Pallas büstünde;


Benziyordu gözleri hayal kuran bir şeytanın görüntüsüne,


Vuruyordu kara gölgesini yere lambadan yansıyan ışık;


Kapalı kaldu ruhum bu kara gölgenin içinde,


Kurtulamayacak - Hiçbir zaman!

çev: Burçak Özlüdil



    

               

              

         THE RAVEN


Once upon a midnight dreary, while I pondered weak and weary,



Over many a quaint and curious volume of forgotten lore,


While I nodded, nearly napping, suddenly there came a tapping,


As of some one gently rapping, rapping at my chamber door.


`'Tis some visitor,' I muttered, `tapping at my chamber door -


Only this, and nothing more.'






Ah, distinctly I remember it was in the bleak December,


And each separate dying ember wrought its ghost upon the floor.


Eagerly I wished the morrow; - vainly I had sought to borrow


From my books surcease of sorrow - sorrow for the lost Lenore -


For the rare and radiant maiden whom the angels named Lenore -


Nameless here for evermore.






And the silken sad uncertain rustling of each purple curtain


Thrilled me - filled me with fantastic terrors never felt before;


So that now, to still the beating of my heart, I stood repeating


`'Tis some visitor entreating entrance at my chamber door -


Some late visitor entreating entrance at my chamber door; -


This it is, and nothing more,'






Presently my soul grew stronger; hesitating then no longer,


`Sir,' said I, `or Madam, truly your forgiveness I implore;


But the fact is I was napping, and so gently you came rapping,


And so faintly you came tapping, tapping at my chamber door,


That I scarce was sure I heard you' - here I opened wide the door; -


Darkness there, and nothing more.






Deep into that darkness peering, long I stood there wondering, fearing,


Doubting, dreaming dreams no mortal ever dared to dream before;


But the silence was unbroken, and the darkness gave no token,


And the only word there spoken was the whispered word, `Lenore!'


This I whispered, and an echo murmured back the word, `Lenore!'


Merely this and nothing more.






Back into the chamber turning, all my soul within me burning,


Soon again I heard a tapping somewhat louder than before.


`Surely,' said I, `surely that is something at my window lattice;


Let me see then, what thereat is, and this mystery explore -


Let my heart be still a moment and this mystery explore; -


'Tis the wind and nothing more!'






Open here I flung the shutter, when, with many a flirt and flutter,


In there stepped a stately raven of the saintly days of yore.


Not the least obeisance made he; not a minute stopped or stayed he;


But, with mien of lord or lady, perched above my chamber door -


Perched upon a bust of Pallas just above my chamber door -


Perched, and sat, and nothing more.






Then this ebony bird beguiling my sad fancy into smiling,


By the grave and stern decorum of the countenance it wore,


`Though thy crest be shorn and shaven, thou,' I said, `art sure no craven.


Ghastly grim and ancient raven wandering from the nightly shore -


Tell me what thy lordly name is on the Night's Plutonian shore!'


Quoth the raven, `Nevermore.'






Much I marvelled this ungainly fowl to hear discourse so plainly,


Though its answer little meaning - little relevancy bore;


For we cannot help agreeing that no living human being


Ever yet was blessed with seeing bird above his chamber door -


Bird or beast above the sculptured bust above his chamber door,


With such name as `Nevermore.'






But the raven, sitting lonely on the placid bust, spoke only,


That one word, as if his soul in that one word he did outpour.


Nothing further then he uttered - not a feather then he fluttered -


Till I scarcely more than muttered `Other friends have flown before -


On the morrow he will leave me, as my hopes have flown before.'


Then the bird said, `Nevermore.'






Startled at the stillness broken by reply so aptly spoken,


`Doubtless,' said I, `what it utters is its only stock and store,


Caught from some unhappy master whom unmerciful disaster


Followed fast and followed faster till his songs one burden bore -


Till the dirges of his hope that melancholy burden bore


Of "Never-nevermore."'






But the raven still beguiling all my sad soul into smiling,


Straight I wheeled a cushioned seat in front of bird and bust and door;


Then, upon the velvet sinking, I betook myself to linking


Fancy unto fancy, thinking what this ominous bird of yore -


What this grim, ungainly, ghastly, gaunt, and ominous bird of yore


Meant in croaking `Nevermore.'






This I sat engaged in guessing, but no syllable expressing


To the fowl whose fiery eyes now burned into my bosom's core;


This and more I sat divining, with my head at ease reclining


On the cushion's velvet lining that the lamp-light gloated o'er,


But whose velvet violet lining with the lamp-light gloating o'er,


She shall press, ah, nevermore!






Then, methought, the air grew denser, perfumed from an unseen censer


Swung by Seraphim whose foot-falls tinkled on the tufted floor.


`Wretch,' I cried, `thy God hath lent thee - by these angels he has sent thee


Respite - respite and nepenthe from thy memories of Lenore!


Quaff, oh quaff this kind nepenthe, and forget this lost Lenore!'


Quoth the raven, `Nevermore.'






`Prophet!' said I, `thing of evil! - prophet still, if bird or devil! -


Whether tempter sent, or whether tempest tossed thee here ashore,


Desolate yet all undaunted, on this desert land enchanted -


On this home by horror haunted - tell me truly, I implore -


Is there - is there balm in Gilead? - tell me - tell me, I implore!'


Quoth the raven, `Nevermore.'






`Prophet!' said I, `thing of evil! - prophet still, if bird or devil!


By that Heaven that bends above us - by that God we both adore -


Tell this soul with sorrow laden if, within the distant Aidenn,


It shall clasp a sainted maiden whom the angels named Lenore -


Clasp a rare and radiant maiden, whom the angels named Lenore?'


Quoth the raven, `Nevermore.'






`Be that word our sign of parting, bird or fiend!' I shrieked upstarting -


`Get thee back into the tempest and the Night's Plutonian shore!


Leave no black plume as a token of that lie thy soul hath spoken!


Leave my loneliness unbroken! - quit the bust above my door!


Take thy beak from out my heart, and take thy form from off my door!'


Quoth the raven, `Nevermore.'






And the raven, never flitting, still is sitting, still is sitting


On the pallid bust of Pallas just above my chamber door;


And his eyes have all the seeming of a demon's that is dreaming,


And the lamp-light o'er him streaming throws his shadow on the floor;


And my soul from out that shadow that lies floating on the floor


Shall be lifted - nevermore!